İçindekiler
Menenjit, hastalığı olan biriyle temas yoluyla yayılan yaygın bir enfeksiyondur. AIDS, alkolizm veya şeker hastalığı olan kişilerin hastalığa yakalanma olasılığı daha yüksektir. Menenjit aşısı bu hastalıklara sahip olanlar kadar bağışıklık sistemi zayıf olanlar için de önemlidir. Menenjit ciddi olabilse ve hastaneye yatış gerektirebilse de, acil tıbbi müdahale ve tedavi, insanların enfeksiyondan kurtulmasına yardımcı olabilir. Yaygın menenjite, hapşırma ve öksürme yoluyla yayılabilen bir virüs veya bakteri neden olur.
Belirtiler
Menenjit, meninkslerin, beyni ve omuriliği çevreleyen zarların iltihaplanmasıdır. Enflamasyon, derhal tedavi edilmezse ciddi ve yaşamı tehdit eden bir durum olabilir. Semptomlar ateş, boyun tutulması ve baş ağrısını içerir. Menenjit, bulaşıcı hastalıklar, tümörler ve kafa yaralanmaları dahil olmak üzere çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir.
Çoğu menenjit vakası antibiyotiklerle tedavi edilebilse de, tedavi ertelenirse hastalık bazen ölüme yol açabilir. Ateş, uyuşukluk ve kafa karışıklığı gibi semptomları ilk fark ettiğinizde tıbbi yardım almanız önemlidir. Bazı menenjit türleri de derin mor lekeli döküntülere neden olabilir.
Bakteriyel menenjite genellikle Neisseria meningitidis olarak bilinen bir bakteri neden olur. Menenjiti pnömokoktan kapmak da mümkündür. Menenjitin en şiddetli formları kalıcı sakatlıklara ve hatta ölüme yol açabilir. Ağır vakalarda, duruma, vücudun enfeksiyona aşırı tepkisi olan ve organ ve dokulara zarar verebilen sepsis adı verilen bir durum eşlik eder.
nedenler
Menenjit, çeşitli enfeksiyöz ajanların neden olabileceği bir beyin ve omurilik hastalığıdır. Yaklaşık 10 vakadan 1’inde ölümcül olabilir. Ancak, iyi hijyen ve el yıkama uygulayarak bunu önleyebilirsiniz. Ayrıca bol bol dinlenmek ve sağlıklı beslenmek, sağlıklı bir bağışıklık sisteminin korunmasına yardımcı olabilir.
Bakteriyel ve viral enfeksiyonlar, menenjitin en yaygın nedenleridir, ancak parazit ve mantar enfeksiyonları nispeten nadirdir. Bakteriyel menenjit, kan dolaşımına giren ve meninksleri enfekte eden bakterilerden kaynaklanır. Kafatası kırıkları ve bazı ameliyatlardan da kaynaklanabilir. Bakteriyel menenjite, zatürree veya sinüs enfeksiyonlarına neden olan aynı bakteriler neden olabilir.
Semptomlar genellikle tedaviden sonraki bir hafta içinde azalırken, bazı hastalarda uzun vadeli sorunlar olabilir. Bu komplikasyonlar işitme kaybı, nöbet ve uzuv zayıflığını içerir. Ağır vakalarda uzuv amputasyonları meydana gelebilir. Menenjit ayrıca bir kişinin kişiliğini de etkileyebilir.
Teşhis
Menenjit tanısı, iltihabın nedenini belirlemek için fizik muayene ve diğer testlere dayanır. Bu duruma çeşitli enfeksiyonlar neden olabilir. Enflamasyonun bakteriyel kaynağını belirlemek için sıklıkla kan testleri kullanılır ve tedaviyi yönlendirmeye yardımcı olabilir. Spinal tap olarak da adlandırılan lomber ponksiyon, tanıyı doğrulamanın başka bir yoludur. Bu prosedür, koldaki bir damardan beyin omurilik sıvısı çekmeyi ve menenjit belirtileri için analiz etmeyi içerir.
Menenjit varlığını belirlemek için birkaç kan testi yapılabilir. Tam kan sayımı ve toplam protein seviyesi iki yaygın testtir. Bir prokalsitonin kan testi, başka bir yararlı testtir. Bu kan testleri genellikle spinal musluk ile aynı anda yapılır ve hastanın kanındaki protein, antikor ve hücre düzeylerini karşılaştırabilir. Çeşitli görüntüleme testleri, omurilik ve beyindeki iltihabın derecesini gösterebilen bir bilgisayarlı tomografi taraması da dahil olmak üzere menenjit tanısını doğrulayabilir.
Menenjit belirtileri arasında ani başlayan ateş ve boyun tutulması yer alır. Hastalar hemen tıbbi tedavi almalıdır. Enfeksiyon hızlı bir şekilde tedavi edilmezse akustik sinirlere zarar verdiği için işitme kaybı da dahil olmak üzere daha uzun vadeli sorunlara yol açabilir. Nöbetler, epilepsi ve hidrosefali (beyinde BOS birikimi) de gelişebilir. Diğer semptomlar arasında hafıza kaybı, kişilik değişiklikleri ve vücudun bir tarafında güçsüzlük bulunur.
Tedavi
Menenjit tedavisinde ilk adım hızlı bir teşhistir. Hastalık hızlı bir şekilde tespit edilirse, enfeksiyonu tedavi etmek ve ilerlemesini önlemek için antibiyotik verilebilir. Teşhis testleri arasında spinal musluğu (lomber ponksiyon da denir) ve kan kültürleri bulunur. Başın BT taraması da menenjitin nedenini belirlemede yararlıdır. Beyindeki ve omurilikteki (beyin omurilik sıvısı) sıvıyı kontrol etmek için bir lomber ponksiyon kullanılır. Ayrıca beyin omurilik sıvısında bakteri, anormal glikoz konsantrasyonları veya enflamatuar hücrelerin bulunup bulunmadığını da belirler.
Menenjit belirtileri değişebilir. Genellikle menenjit aniden başlar ve hastalık saatler içinde ölümle sonuçlanabilir. Menenjitin bazı yaygın semptomları ateş ve kusmayı içerir. Meninksler iltihaplandığında, toksinleri kana bırakırlar. Şiddetli vakalarda, enfeksiyon da kızarıklığa neden olabilir. Daha ciddi vakalarda, döküntü hemorajik noktalara dönüşebilir. Menenjitten muzdarip bir kişi de konvülsiyon belirtileri gösterebilir. Bunun nedeni beyin omurilik sıvısında biriken irin geçiş yollarını tıkayarak sıvı birikmesine neden olabilmesidir.
