İçindekiler
Polisitemi, vücuttaki kırmızı kan hücrelerinin sayısının normalin üzerinde olması durumudur. Bu durum, kanda oksijen taşıma kapasitesini artırabilir, ancak aynı zamanda bazı sağlık sorunlarına yol açabilir.
Polisitemi Çeşitleri Nelerdir?
Relatif Polisitemi: Bu durumda, vücutta aslında daha fazla kırmızı kan hücresi üretilmez, ancak kan plazmasının hacmi azalır. Bu, dehidrasyon veya sıvı eksikliği nedeniyle olabilir.
Birincil Polisitemi: Bu tür polisitemi, kemik iliğinde aşırı miktarda kırmızı kan hücresi üretildiği durumlarda ortaya çıkar. Birincil polisiteminin en yaygın nedeni polisitemia vera olarak bilinir. Bu durumda, kemik iliği anormal bir şekilde çok fazla kırmızı kan hücresi üretir. Polisitemia vera bazen bağışıklık sistemi ile ilgili sorunlardan kaynaklanır.
İkincil (Reaktif) Polisitemi: Bu tür polisitemi, vücudun ihtiyaç duyduğu oksijeni sağlamak için daha fazla kırmızı kan hücresi ürettiği durumlarda ortaya çıkar. Bu, yükseklikte yaşayan insanlar, kronik akciğer hastalığı veya kalp hastalığı gibi durumlarla ilişkili olabilir.
Polisitemi, baş ağrısı, baş dönmesi, yorgunluk, halsizlik, görme problemleri ve dolaşım sorunları gibi belirtilere neden olabilir. Tedavi, altta yatan nedenin belirlenmesine ve uygun bir şekilde tedavi edilmesine dayanır. Birinci polisitemi türleri için tedaviler bazen kan incelticileri veya kan alımları (flebotomi) içerebilir.
Polisitemi Nedir?
Polisitemi Nasıl Ortaya Çıkan?
Polisitemi tanısı, bir doktor tarafından belirli tıbbi testler ve değerlendirmeler kullanılarak konur. Polisiteminin teşhisi ve türü belirlenirken aşağıdaki adımlar atılabilir:
Hastanın belirtileri, semptomları, aile geçmişi ve yaşam tarzı hakkında detaylı bir hastalık öyküsü alınır. Bu bilgiler, potansiyel risk faktörlerini ve nedenleri değerlendirmede yardımcı olabilir.
Doktor, hastanın fiziksel muayenesini yapar. Cilt rengi, gözler, lenf bezleri ve karaciğer gibi belirli belirtilere dikkat eder.
Kandaki kırmızı kan hücresi sayısını ölçmek için tam kan sayımı (CBC) yapılır. CBC sonuçları, polisiteminin varlığını ve türünü belirlemeye yardımcı olabilir.
Kanın viskozitesi veya yoğunluğu ölçülür. Yoğun kan, polisitemiye işaret edebilir.
Polisitemia vera’nın tanısını desteklemek için bazen JAK2 gen testi yapılır. Bu gen mutasyonu sıklıkla bu tür polisiteminin nedenidir.
Polisitemi vera tanısı kesinleştirilmediğinde veya diğer test sonuçları belirsizse, kemik iliği biyopsisi yapılabilir. Bu işlem, kemik iliği hücrelerinin incelenmesini içerir.
İkincil polisiteminin nedeni olan altta yatan durumlar, akciğer hastalıkları, kalp hastalığı, böbrek hastalığı gibi diğer tıbbi sorunların değerlendirilmesini gerektirir.
Polisitemi teşhisi ve nedeni belirlendikten sonra uygun tedavi planı oluşturulur. Tedavi, polisiteminin türüne ve şiddetine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Bu nedenle, polisitemi şüphesi durumunda bir sağlık profesyoneli ile iletişime geçmek önemlidir.
Polisitemi Tedavi Edilir mi?
Polisitemi tedavi edilebilir, ancak tedavi, polisiteminin türüne ve şiddetine bağlı olarak değişebilir.
Polisitemia Vera: Birincil polisitemi genellikle ömür boyu devam eden bir durumdur, ancak semptomları kontrol altına almak ve komplikasyonları önlemek için tedavi edilebilir. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
Kan alımı (flebotomi): Kan hacminin azaltılması için düzenli olarak kan alımı yapılabilir.
İlaçlar: Doktorlar bazen aspirin veya kemik iliği üretimini azaltan ilaçlar gibi ilaçlar reçete edebilirler.
Reaktif Polisitemi: İkincil polisitemi, altta yatan nedenin tedavi edilmesiyle düzeltilir. Örneğin, altta yatan sebep kronik akciğer hastalığı ise, akciğer hastalığının tedavisi polisitemiyi çözebilir.
Polisitemiye yol açan nedenlerin tedavi edilmesi, hastalığın kontrol altına alınmasına ve semptomların hafifletilmesine yardımcı olabilir. Tedavi planı, doktorun değerlendirmesi ve hastanın özel durumuna bağlı olarak belirlenir.
